Doel
Ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie op behandeling en werkwijzen in patiëntenzorg aan jongeren van 12-25 jaar in kinderzorg en volwassenenzorg.
Doelgroep
Multidisciplinaire behandelteams, bestaande uit onder meer artsen, paramedici en verpleegkundigen uit zowel kinderzorg als volwassenenzorg en eventueel een transitiecoördinator.
Ontwikkelaars
Het Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam heeft binnen de onderzoeksprogramma’s Op Eigen Benen en Op Eigen Benen Vooruit, de tool ‘Gezamenlijk beleid’ ontwikkeld. Bij deze onderzoeksprogramma’s stond de verbetering van transitiezorg voor jongeren met een chronische aandoening centraal.
Werkwijze
Om te komen tot een soepele transitie in zorg van jongeren en hun ouders is afstemming tussen de betrokken afdelingen noodzakelijk. Een manier om dit te bereiken is het formuleren van gezamenlijk beleid. Bij voorkeur wordt deze visie op de behandeling van patiënten en op de werkwijze schriftelijk vastgelegd, bijvoorbeeld in een beleidsplan of transitieprotocol. Zo kan een structurele, toetsbare manier van werken ontstaan.
De volgende onderdelen kunnen gebruikt worden om een gezamenlijk beleid rondom transitiezorg te ontwikkelen:
- De verschillen in werkwijzen inzichtelijk krijgen door hier een overzicht van te maken. Een voorbeeld is de lijst met verschillen en overeenkomsten die is opgesteld door de diabetesteams van kinderzorg en interne geneeskunde in het Elkerliek Ziekenhuis.
- De verschillen in werkwijzen communiceren aan jongeren en ouders voor de overstap. Een voorbeeld is de folder van het Maasstad ziekenhuis die voor dit doel is ontwikkeld.
- Bijeenkomsten organiseren van (multidisciplinaire) behandelteams uit zowel kinderzorg als volwassenenzorg met op de agenda: afstemming van de medische behandeling of revalidatie, procedures en werkwijzen van het team tijdens consulten, procedures en werkwijzen van het team in geval van complicaties, beleid bij no-show, de visie op de rol van de ouders, voorlichting en educatie, samenwerking met ketenpartners, gebruik van zelfmanagement actieplannen enzovoort.
- Onderdeel van het gemeenschappelijk beleid zijn een Transitie MDO en een Transitieprotocol.
Succesfactoren voor het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie/beleid zijn:
- Het uitdragen van de noodzaak voor gemeenschappelijke visie/beleid door de belangrijkste stakeholders (zoals leidinggevenden) in de kinder- en volwassenenzorg.
- Uit ervaring blijkt dat het relatief weinig inspanning vergt om verpleegkundigen te motiveren voor deelname aan dit type bijeenkomsten. Door ook medisch georiënteerde onderwerpen te agenderen worden ook artsen geënthousiasmeerd voor deelname.
- Het gebruiken van verhalen en expertise van patiënten om inzichtelijk te maken wat beleid oplevert.
- Goede voorbereiding, dus keuze van onderwerpen die actueel zijn en deze ook laten presenteren door de stakeholders of door mensen die door de stakeholders zijn gevraagd.
- Er hoeft niet perse direct resultaat te zijn, het feit dat men er tijd en energie in steekt zal na verloop van tijd resultaat opleveren.
- Een sfeer die informeel, niet toetsend maar vragend, is en de vorm van een gesprek heeft.
- Een gezellig element bij de bijeenkomsten (bijvoorbeeld gezamenlijk eten).
Voorbeelden van toepassingen in de praktijk
De onderstaande citaten zijn afkomstig uit onderzoek van het programma ‘Op eigen benen’:
Erasmus MC – Reumatologie: ‘Het gezamenlijk beleid van de patiënten in het Erasmus MC ligt vast op papier. Dit beleid vormt het klinische pad (protocol), dat de jongeren doorlopen wanneer zij de overstap naar de volwassenenzorg maken. Via het klinische pad is de kinderzorg en de volwassenenzorg goed op elkaar afgestemd.’
UMC Utrecht – Transitiecoördinator: ‘Voordat het thema transitiezorg daadwerkelijk werd opgepakt was het van belang dat er een gedeelde verantwoordelijkheid ontstond voor het verbeteren van transitiezorg. Begonnen is met een conferentie over het transitieproces waarin jongere, ouders en zorgverleners aan het woord kwamen en een forumdiscussie plaats vond. De aanwezigheid van leden van het managementteam bij deze conferentie resulteerde erin dat er middelen zijn vrijgemaakt voor het verbeteren van transitiezorg.’
‘Een voorbeeld zijn de zogenaamde pizza – refereer bijeenkomsten. Dit is afdeling overstijgend overleg waarin beleid van de volwassen- en kinderzorg naast elkaar gelegd en afgestemd wordt. Dit overleg vindt in de lunchpauze of aan het einde van de dag plaats tijdens het eten van een pizza. Met de pizza – refereer bijeenkomsten wordt een verbinding gemaakt tussen de kinderzorg en de volwassenenzorg. Niet alleen doordat men elkaar ontmoet, maar ook doordat verschillen en overeenkomsten in medisch beleid, benadering en uitvoering zichtbaar wordt.’
Meer informatie?
U kunt contact opnemen via opeigenbenen@hr.nl