Doel
Het HEADSSS-Screeningsinstrument kan de aanwezigheid van (psychosociale) risicofactoren bij jongeren identificeren.
Doelgroep
Jongeren in zijn algemeenheid (niet beperkt tot chronisch zieke jongeren)
Ontwikkelaars
Het HEADSSS Assessment is oorspronkelijk ontwikkeld door Goldenring & Cohen in 1988 om risicogedragingen van jongeren te screenen en het gesprek over gevoelige onderwerpen op een ‘veilige’ wijze te kunnen voeren. Een gids voor het hanteren van de HEADSSS systematiek is opgesteld door het BC Children’s Hospital, Vancouver, Canada. In de eerste versie werd gesproken over HEADS. In de loop van de tijd zijn meer onderwerpen aan de screening toegevoegd en is het acroniem HEADSSS ontstaan.
Beschrijving
Het HEADSSS-screeningsinstrument is een internationaal erkend instrument dat wordt gebruikt om risicogedragingen van jongeren in kaart te brengen op het gebied van huiselijke omstandigheden, onderwijs/werk, activiteiten, drugs, seks en relaties, zelfbeschadiging en depressie, veiligheid en misbruik. De screening begint met eenvoudige en gemakkelijke vragen over het leven om een verstandhouding op te bouwen, voordat wordt ingegaan op meer persoonlijke thema’s.
Bij deze screening wordt uitgegaan van een integrale (holistische) benadering. De screening behandelt dus vergelijkbare thema’s als de instrumenten Ready Steady Go en de Groei-wijzer. met als belangrijk verschil dat bij het HEADSSS-Screeningsinstrument specifiek op risicogedrag wordt ingestoken.
HEADSSS-Screening is een acroniem dat staat voor:
- H = Home
- E = Education/Employment
- A = Activities
- D = Drugs
- S = Sex and relationships
- S = Self harm and depression
- S = Safety and abuse
Jongeren en zorgverleners beginnen niet graag over gevoelige onderwerpen, terwijl deze wel van belang zijn bij goede adolescentenzorg. Een proactieve houding van de zorgverleners is daarom noodzakelijk. Bepaalde risicogedragingen zijn extra belangrijk omdat zij een directe invloed hebben op de therapie. Risicogedragingen komen bij jongeren met chronische aandoeningen even veel voor als bij andere jongeren, al beginnen ze er vaak op latere leeftijd mee.
Hoe gebruik ik als zorgverlener deze tool?
Door te starten met ’trigger questions’ over relatief ‘veilige’ onderwerpen zoals de thuissituatie, school, carrièreplannen en vrijetijdsactiviteiten, bouwt de zorgverlener vertrouwen op. Daarna volgen meer gevoelige onderwerpen als roken, drugs, alcoholgebruik en seksualiteit. De zorgverlener moet wel goed de weg weten en kunnen doorverwijzen.
Beschikbaarheid
Een gids voor het hanteren van de HEADSSS systematiek is opgesteld door het BC Children’s Hospital, Vancouver, Canada.
Verwijzing
- HEADSSS Assessment – TeachMePaediatrics – Home – Education
- Goldenring J.M., Cohen E. Getting into adolescent heads. Contemporary Pediatrics 1988;5(7): 75-90.
- Goldenring J.M., Rosen D.S. Getting into adolescent heads: An essential update. Contemporary Pediatrics 2004; 21 (1): 64-90.
- Yeo MS., Bond LM, Sawyer SM. Health risk screening in adolescents: room for improvement in a tertiary inpatient setting. Med J Aust. 2005 Oct 17; 183(8): 427-9.
Ervaringen van gebruikers
In een Australische studie (YEO e.s. 2005) is onderzocht of tijdens ziekenhuisopnames systematisch aandacht werd besteed aan de risicofactoren uit het HEADSSS raamwerk. In 62% van de gescreende dossiers was de risicoscreening geheel afwezig en onvolledig. In 29%. Slechts in 10% was er sprake van een adequate of volledige screening. Aan het identificeren en aanpakken van risicofactoren valt dus wel wat te verbeteren.
Ook voor gebruik op de eerste hulp is de HEADSSS-Screening bruikbaar.
In Nederland wordt, voor zover bekend, nog niet systematisch gebruik gemaakt van het HEADSSS-Screeningsinstrument.
Meer informatie?
U kunt contact opnemen via opeigenbenen.nu.