Verschillende sporten

(Rolstoel)badminton

Badminton kent het enkelspel en het dubbelspel.  Ook voor spelers in een rolstoel zijn er verschillende hulpmiddelen die ze mogen gebruiken. Zo is er een aangepast racket, een gripversteviger en een shuttlehaak. De regels voor de verschillende soorten van aangepast badminton verschillen niet veel van het reguliere. Er zijn verschillende nethoogtes, want als je zit is het natuurlijk moeilijker om de shuttle over het net te slaan.

In Nederland zijn er ongeveer 70 verenigingen die aangepast badminton spelen. Als je meer wilt weten over de regels, de hulpmiddelen of andere dingen over aangepast badminton, neem dan hier eens een kijkje.

Bekijk onderstaand filmpje over rolstoelbadminton

(Rolstoel)basketbal

Basketbal is een indoorteamsport. Rolstoelbasketbal is een dynamische sport voor iedereen die op medische gronden niet aan valide basketbal kan of mag deelnemen. Rolstoelbasketbal scheelt niet veel van het reguliere basketbal. De regels zijn hetzelfde. Er zijn een paar kleine verschillen:

• De rolstoel maakt deel uit van het begrip ‘speler’. Een duw is het met één of beide handen duwen van de wielen, voor- of achterwaarts.
• Dribbelen is:
  • Gelijktijdig met één hand duwen en met de andere hand de bal stuiten.
  • Afwisselend duwen en stuiten. Tijdens de duw mag je de bal op de schoot leggen.
  • Eén of meerdere stuiten gevolgd door één of twee duwen mag.
  • Beide dribbels mogen door elkaar worden gebruikt.
• Overtredingen/technische fouten zijn onder andere:
  • Zich verheffen van de zitting.
  • Persoonlijk contact met de tegenstander of zijn doel.
  • Achteruitrijden waarbij je de stoel van de tegenstander raakt.
  • Als je geen zichtbare poging doet om een botsing te voorkomen.

Bezoek de website van het rolstoelbasketbal in Nederland en bekijk het filmpje van Jong In over rolstoelbasketbal

(Rolstoel)dansen

Dansen is een sport voor zowel mensen met of zonder een aandoening, in een rolstoel of niet, voor alle leeftijden en verschillende soorten rolstoelen. Deze sport beoefend kan op verschillende niveaus beoefend worden, van recreatief tot wedstrijdniveau. Het dansen heeft veel fysieke voordelen. Het is een training voor coördinatie, mobiliteit, uithoudingsvermogen en spierkracht. Als je in een rolstoel zit kun je rolstoeldansen.

Het rolstoeldansen kent vier vormen:

1. Duo-dansen: twee rolstoelpartners vormen een danspaar.
2. Combi-dansen: een rolstoelpartner danst met een staande partner.
3. Formatie-dansen: meerdere dansers dansen synchroon.
4. Solo-dansen: een danser doet in zijn eentje een dans.

Op dit moment zijn er ongeveer 3000 rolstoeldansers in Nederland. Zij worden begeleid door instructeurs die zijn opgeleid door de Stichting Rolstoeldansers Nederland (SRN). De instructeurs geven ook informatie over handicaps, rolstoelen en blessurepreventie.

Fitness

Met fitness kun je je algehele conditie, kracht en coördinatie verbeteren door middel van fitnessapparatuur en groepslessen. Met een groepsles heb je bijvoorbeeld spinning, zumba of bootcamp. Om te kunnen fitnessen is vaak een abonnement op een sportschool nodig. Het voordeel is dat je zelf kunt bepalen wanneer je gaat sporten.

Wanneer je door je aandoening niet weet of je bepaalde oefeningen kan doen, bepaalde specifieke dingen wil trainen of extra begeleiding nodig hebt, kun je dit aangeven bij de sportinstructeurs in de sportschool. Zij kunnen je helpen om een gericht programma te maken of je extra begeleiden.

Goalball

Goalball is een sport voor mensen met een visuele beperking, maar mensen zonder beperking kunnen het ook beoefenen. Goalball is een zaalsport waarbij gebruik wordt gemaakt van een bal met een belletje erin. De spelers dragen allemaal voelstrips, hiermee kunnen ze zich oriënteren op elkaar. Ook dragen ze een geblindeerde skibril, waardoor ieders zicht gelijk is en mensen zonder visuele beperking ook mee kunnen doen.

Het spel wordt gespeeld door twee teams van drie personen. Het doel van het spel is om de bal in het doel van de tegenstander te krijgen. Dit gebeurt door de bal onderhands te werpen. Hierdoor rinkelt de bel in de bal en kunnen de spelers zich oriënteren op de bal. De spelers moeten ook hun eigen gebied verdedigen. Dit gebied mogen ze het hele spel niet verlaten.

De sport vereist veel concentratie omdat de spelers volledig zijn aangewezen op hun gehoor en hun oriëntatie. Het spel wordt zowel op recreatief als op wedstrijdniveau gespeeld.

Kijk op Goalball.nl voor meer informatie.

Golf

Veel mensen met een lichamelijke aandoening golfen. Het principe is hetzelfde als bij het reguliere golf. Je probeert in zo weinig mogelijk slagen de balletjes in de holes te krijgen. De golfers kunnen gewoon meespelen mee met de reguliere wedstrijden. Golf is een van de weinige sporten waar dit mogelijk is. Maar er worden ook speciale wedstrijden of toernooien georganiseerd voor alleen mensen met een aandoening. Ook is er een Nederlands kampioenschap gehandicaptengolf. Voor rolstoelgebruikers zijn er speciale golfkarretjes, genaamd paragolfers. Golfen is mogelijk met veel verschillende aandoeningen. Er is zelfs iemand die blind is en toch aan golf doet.

Wil je meer weten over golf, kijk dan op Gehandicaptengolf.nl.

(Rolstoel)handbal

Handbal is een sport die mogelijk is voor iedereen met redelijk hand-, been- en armcoördinatie. Handbal kan zowel in een zaal als buiten op een verhard veld worden gespeeld. Het veld heeft twee doelen, met daarvoor een cirkel waar spelers niet in mogen komen, een gestippelde cirkel, waar spelers buiten moeten blijven bij een vrije bal, en er is nog een middellijn. Het doel van het spel is om zoveel mogelijk punten te scoren. Een punt scoor je door de bal in het doel van de tegenstander te gooien, zonder daarbij in de cirkel te komen. Het spel wordt gespeeld door 6 veldspelers en 1 keeper per team. Er zijn ook rolstoelhandbal teams en G-teams.

Kijk op Handbal.nl voor meer informatie.

(Rolstoel)hockey

Hockey is een populaire teamsport, die zowel outdoor als indoor (zaalhockey) kan worden beoefend. Als je in een rolstoel zit kan je ook hockeyen. Er bestaan twee vormen van rolstoelhockey:

• Rolstoelhockey in handbewogen rolstoelen (H-hockey)
• Rolstoelhockey in elektrisch aangedreven rolstoelen (E-hockey)

Aan H-hockey mogen alle spelers in een rolstoel deelnemen, ze hoeven dus geen handicap te hebben. H-hockey is daarmee een uitstekende gelegenheid voor sportieve integratie. Spelers die E-hockey spelen moeten in het dagelijks leven afhankelijk zijn van een elektrische rolstoel en/of fysiek niet in staat zijn om aan H-hockey deel te nemen.

In tegenstelling tot regulier hockey wordt rolstoelhockey binnen gespeeld. Een rolstoelhockeyveld is kleiner dan een regulier hockeyveld en de doelen zijn lager. De speeltijden van rolstoelhockey variëren per klasse. De hogere klassen hebben een langere speeltijd dan de lagere klassen.

Rolstoelhockeyteams bestaan uit vier of vijf spelers (inclusief keeper), afhankelijk van de klasse waarin gespeeld wordt. Net als bij regulier hockey zijn er altijd een aantal wisselspelers toegestaan. Om de sport goed te kunnen beoefenen, worden er speciale rolstoelen ontwikkeld. Ga voor meer informatie naar de site van de Koninklijke Nederlandse Hockeybond (KNHB).

Een filmpje van H-hockey

Een filmpje van het nationaal E-hockey team

Judo

Judo is een individuele indoorsport. Deze sport is goed aan te passen voor de verschillende aandoeningen. Bij judo leer je op de juiste veilige manier te vallen en jezelf te verdedigen. Vele judoscholen bieden lessen aan voor G-judoka’s of mensen met een aandoening of willen de lessen aanpassen zodat jij mee kan doen.

Voor meer informatie, kijk op de websites van Judo Bond Nederland en G-judo.nl.

Paardensport

Paardrijden is een sport die in principe door iedereen beoefend kan worden, ongeacht de aandoening. In de paardensport zijn er veel verschillende vormen van rijden: dressuur, springen, voltige en aangespannen rijden (met paard en wagen).

In de paardensport zijn er veel verschillende aanpassingen. Er kunnen aanpassingen aan het zadel en de teugels worden gedaan. Een ruiter met een zeer zware lichamelijke aandoening kan ook op een zogenaamd huifbed worden gereden. Dit is een hoge kar op de rug van twee pony’s. Je kan daarop liggen en schommelen. Er worden veel wedstrijden georganiseerd voor iedere vorm van rijden.

Kijk op de website van de KNHS voor meer informatie.

(Rolstoel)rugby

Rugby is een sport voor de echte waaghalzen. Dit is een outdoorsport die in teamverband wordt gespeeld. Ook bestaat er rolstoelrugby. Vroeger werd dit wel murderball genoemd, tegenwoordig staat het beter bekend als Quad Rugby. Dit spel staat bekend als een ruige sport waarbij de rolstoelen tegen elkaar aan mogen rijden.

Kijk op Wheelchairrugby.nl voor meer informatie.

(Rolstoel)skaten

Een stoere sport voor de echte ‘dare devil’ is skaten. Dit kan zowel binnen als buiten worden beoefend. Ook als je in een rolstoel zit kun je rolstoelskaten. Haal dezelfde stunts uit met je rolstoel als andere jongeren met hun skateboard of skates! Voor meer informatie surf naar de website van David Magee.

(Rolstoel)tennis

Tennis is een actieve outdoorsport die zowel individueel als in dubbelspel kan worden gespeeld. Iedereen die niet in staat is om lopend te sporten mag rolstoeltennisen. Je hoeft dus niet dagelijks in een rolstoel te zitten om mee te mogen doen. Daardoor zijn er veel verschillende mensen die mee kunnen doen aan deze sport. Van mensen met een dwarslaesie tot mensen met versleten kniebanden. Iedereen wordt wel eerst gekeurd door een KNLTB arts.

De regels van rolstoeltennis lijken erg op die van het normale tennis. Er zijn een paar kleine verschillen. Zo mag de bal bijvoorbeeld twee keer stuiteren. De rolstoel wordt beschouwd als een deel van het lichaam, dus als er een bal direct tegen de rolstoel wordt gespeeld is dat een punt voor de tegenstander. De voeten van de spelers mogen de grond niet raken. Ook kan er een wielfout worden gemaakt. Dat betekent dat één van de wielen tijdens het serveren over de base-line of de denkbeeldige middenlijn komt. Als een speler schade heeft aan zijn rolstoel krijgt hij of zij twintig minuten de tijd om dit op te lossen.

Bekende rolstoeltennissers zijn: Robin Ammerlaan, Ronald Vink en natuurlijk Esther Vergeer.

Kijk op de website van de KNLTB voor meer informatie

(G-)voetbal

Voetbal is een teamsport die over het algemeen buiten wordt beoefend. Ook is er de variant zaalvoetbal, dit wordt zoals het woord al zegt binnen in een zaal gedaan.

G-voetbal is bedoeld voor mensen die vanwege een lichamelijke en/of verstandelijke beperking belemmerd zijn in hun mogelijkheden. Zij kunnen daardoor niet of moeizaam hun plek vinden in het reguliere voetbal. G-voetbal wordt beschouwd als gewoon voetbal. De KNVB biedt dezelfde kwaliteit, service en benadering. Het enige verschil is dat bepaalde aspecten – waar nodig – zijn aangepast. Dit onder het motto: Normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet. Er zijn steeds meer verenigingen die G-voetbal opzetten. Zo kunnen nog meer jongeren met een aandoening voetballen.

Voor meer informatie kun je kijken op de website van de KNVB of van G-voetbal.

(Zit)volleybal

Volleybal is een teamsport die binnen wordt beoefend. Zitvolleybal is een variant op volleybal. Het is een alternatief voor mensen die niet (meer) staand kunnen volleyballen. Zoals de naam al zegt zitten de spelers en speelsters op de grond. Iedereen kan meedoen aan deze sport. Met of zonder handicap of beperking.

Zitvolleybal lijkt erg op gewoon volleybal qua spelregels. Er zijn een aantal kleine veranderingen:

• Als een speler een spelactie maakt moet hij of zij met het zitvlak of een deel van de romp contact hebben met de vloer.
• Bij volleybal is de stand van de voeten bepalend voor spelacties, bij zitvolleybal is dat het zitvlak.
• Een blok van de service door drie netspelers is toegestaan.
• Verder is het veld iets kleiner (10 x 6 meter in plaats van 18 x 9) en het net hangt lager.

Er zijn regionale en nationale competities. Ook worden er regelmatig toernooien georganiseerd. Op regionaal niveau wordt er vaak gemengd gespeeld. Internationaal doen topteams ook mee voor de Eurocup. De nationale dames en herenselecties kunnen meedoen aan het Europese Kampioenschap, het Wereld Kampioenschap en de Paralympics.

Kijk voor meer informatie op Volleybal.nl.

Waterbasketbal

Waterbasketbal is een combinatie van waterpolo en basketbal. Het is de eerste aangepaste teamsport in het water. Het spel is ontstaan in Nederland. Waterbasketbal kan beoefend worden door iedereen die kan zwemmen.

Er zijn recreatieve wedstrijden en competitiewedstrijden. Het recreatieve waterbasketbal wordt in het diepe bad gespeeld. Het wedstrijdbasketbal wordt in een zwembassin gespeeld door twee teams van 5 personen. Het water moet minimaal 1,80 meter diep zijn. Het spel heeft een eigen reglement. Het doel is om de bal bij de tegenstander in de drijvende basket te gooien. Het team met de meeste punten heeft gewonnen. Waterbasketbal wordt gespeeld in een zwembad met een lengte van 25 meter en een breedte van 12,5 meter of meer. Aan beide zijden van het bassin liggen twee goed aan de bodem verankerde waterbaskets. Deze waterbaskets bestaan uit een drijver met daarop een basketbalring met netje. Er wordt gespeeld met een waterpolobal.

Kijk op de website van de zwembond (KNZB) voor meer informatie.

Wielrennen en handbiken

Wielrennen is een ideale sport voor mensen met een aandoening. Door eenvoudige aanpassingen is van alles mogelijk: recreatieve tochten, wedstrijden, puzzeltochten en tijdritten. Er zijn verschillende doelgroepen in het wielrennen. Sporters met een visuele beperking kunnen tandemracen. Hierbij zit je met zijn tweeën op één fiets achter elkaar. Als achterste hoef je alleen maar te fietsen en niet te sturen. Het zicht is dus niet erg belangrijk. Sporters met een evenwichtsstoornis of spasticiteit kunnen rijden op een driewieler. Zo zijn ze ervan verzekerd dat ze niet vallen. Voor sporters met een aandoening in de onderste extremiteit zijn er speciale handbikes.

Andere sporters met lichamelijke aandoeningen kunnen op een solofiets fietsen. Deze fietsen kunnen op verschillende manieren worden aangepast, zodat ook mensen die één hand of arm hebben op deze fietsen kunnen fietsen.

Als je meer wilt weten over wielrennen of handbiken, kijk dan op Handbiken.nl of op de website van de KNWU.

Wintersporten

Wintersporten kan zowel in de bergen in bijvoorbeeld Zwitserland, Duitsland of Frankrijk, als in indoor in de sneeuw hallen in Nederland. Skiën of snowboarden met een lichamelijke aandoening is mogelijk. Hiervoor zijn er bijvoorbeeld de monoski en de bi-ski (bi-unique). Door middel van aangepast ski-materiaal is het mogelijk om toch te leren skiën. Voor meer informatie ga naar de onderstaande websites:

• Nederlandse Ski Vereniging
• Lees op meer op de de website van Bibian Mentel die na een amputatie aan haar onderbeen fanatiek aan snowboarden en wakeboarden doet.

Zeilen

Bijna iedereen kan zeilen. Door (kleine) aanpassingen, in de boot of op de kade, is het mogelijk om een zeilboot voor bijna iedereen toegankelijk te maken. Bijna iedereen met een aandoening kan recreatief zeilen, maar voor de wedstrijden heb je een goede zeilervaring nodig.

Wedstrijden
Voor de wedstrijden zijn er speciale regels opgesteld. Dit zijn de zelfde regels als voor het reguliere zeilen. Er is alleen een aanpassing voor de teamsamenstelling. De zeilers krijgen voor hun aandoening een aantal punten. Per boot is er een maximum aantal punten toegestaan.

Wil je meer weten over zeilen ga naar de website van de SWZG, Sailability of KNWV.

Zwemmen

Zwemmen wordt als een gezonde manier van lichaamsbeweging gezien. Het voordeel van zwemmen is namelijk dat je je gewichtsloos voelt en daardoor gewrichten niet erg zwaar worden belast. Dit maakt de kans op blessures klein en oefeningen in het water kunnen makkelijker worden uitgevoerd.

Zwemmen kan zowel in recreatieve vorm als in wedstrijdvorm. Er zijn ook verschillende vormen voor mensen met een aandoening. Klik voor meer informatie op de website van de Zwembond.