Als je een aandoening hebt, kan het lastiger zijn om onderwijs te volgen. Het tempo kan bijvoorbeeld te hoog liggen, je kunt geen hele schooldagen volhouden, je bent veel afwezig door ziekenhuisbezoeken of je hebt periodes waarin het slechter met je gaat. Gelukkig is er ondersteuning mogelijk waardoor je toch je diploma kunt halen.
Passend Onderwijs
Deze hulpmiddelen zijn beschikbaar doordat scholen, sinds 1 augustus 2014, verplicht zijn om extra ondersteuning aan alle leerlingen te bieden. Scholen moeten je een passende onderwijsplek bieden. Het doel is om zoveel mogelijk leerlingen met een aandoening in het reguliere onderwijs te houden. Als je gespecialiseerde begeleiding nodig hebt, kan je terecht op het speciaal onderwijs. Reguliere en speciale scholen werken samen om iedereen een goede onderwijsplek te bieden.
Ondersteuning bij contact met je school
Het kan best moeilijk zijn om afspraken te maken met je school. Er bestaan instanties om je hierbij te helpen. Ze bieden ondersteuning aan jou, je ouders maar ook aan je leraren. Deze instanties vallen onder voorziening Onderwijsondersteuning Zieke Leerlingen (OZL). De instanties vormen samen het landelijk netwerk Ziek Zijn en Onderwijs (Ziezon).
Middelbaar onderwijs
Er zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar om toch middelbaar onderwijs te kunnen volgen.
- Extra tijd bij toetsen
- Aangepast rooster
- Laptop
- Spraaksoftware
- Klassecontact
- Ambulante begeleiding
Klassecontact
Via een laptop en een speciaal apparaat kun je toch aanwezig zijn in de les! Op de laptop zie jij de klas en de leraar, op het speciale apparaat kan de klas jou zien. Kijk ook bij Digibeter of de website van Klassecontact.
Ambulante begeleiding
Een ambulant begeleider helpt met problemen in het onderwijs van buitenaf. De begeleider maakt geen deel uit van jouw school.
TIP
Neem contact op met je mentor en/of decaan om deze hulpmiddelen te regelen en te kijken wat voor jou mogelijk is. Vaak heb je hier een medische verklaring voor nodig.
Let op: extra tijd moet ruim voor de examens geregeld zijn! Dit verzoek moet nog langs de inspectie.
Mbo, hbo en universiteit
Na het behalen van je diploma van het middelbaar onderwijs, kan je doorleren en een opleiding volgen op het beroepsonderwijs of hoger onderwijs. Ook hier zijn er hulpmiddelen en ondersteuning beschikbaar. Hier heb je vaak te maken met meerdere instanties, dus moet je hulpmiddelen op verschillende plekken aanvragen.
Weten wat er verandert als je 18 wordt en wat je dan allemaal moet regelen? Hoezo Anders heeft hier een infographic over gemaakt.
Studentendecaan
Als student met een aandoening is het verstandig om aan het begin van je opleiding al in gesprek te gaan met de studentendecaan/studieadviseur, zodat in het geval dat er in de loop van de jaren iets aan de hand is, de opleiding van je aandoening afweet, zodat je sneller kan worden geholpen. Je kunt bij de studentendecaan terecht voor informatie, advies, begeleiding of coaching. De studentendecaan helpt je bijvoorbeeld bij het maken van een studieplan of verzoek voor de examencommissie.
Ondersteuning
Je kunt ondersteuning aanvragen op het gebied van regelgeving, een hulpmiddel of ondersteuning van een (persoonlijk) begeleider. Welke ondersteuning bestaat er in het hoger onderwijs en waar moet je dat aanvragen?
Examencommissie
De examencommissie van een hoge school of universiteit is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de tentamens en examens. De examencommissie beslist of jij als student genoeg niveau hebt om op de opleiding te blijven. De examencommissie van jou opleiding gaat over:
- Uitstel bindend studie advies
- Ontheffing aanwezigheidsplicht
- Extra tijd bij tentamens
- Spreiding van tentamens
- Aparte tentamenruimte
- Digitale hulpmiddelen (laptop)
- Alternatieve toets vormen
- Aangepast rooster
Het UWV
Het UWV staat voor Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen. Het UWV is een landelijke organisatie die zich bezig houdt met zaken op de arbeidsmarkt en bepaalt of je een uitkering krijgt. Kijk voor meer informatie op hun pagina over voorzieningen in het onderwijs.
Het UWV gaat over:
- Brailleleesregel
- Spraaksoftware
- Speciale bureaustoel
- Gebarentolk
- Vergoeding voor vervoer
DUO
DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs en is een onderdeel van de overheid. DUO gaat over de financiën in het onderwijs en houdt zich bezig met:
Extra studiefinanciering
Als je een vierjarige hbo- of WO-opleiding volgt, dan heb je recht op maximaal zeven jaar studiefinanciering. Het gaat om een lening die je na het behalen van je diploma moet terugbetalen. Daarnaast krijg je een studentenreisproduct en kan je een aanvullende beurs aanvragen. Deze hoef je niet terug te betalen als je je diploma binnen tien jaar haalt. Vanwege je aandoening kun je studievertraging oplopen waardoor je in problemen komt met je studiefinanciering. Bij het DUO kan je een jaar extra studiefinanciering aanvragen. Ook kunnen ze € 1.200,- van je studieschuld kwijtschelden bij het behalen van je diploma.
Het kan lastig zijn als je een aandoening hebt om je studie en een bijbaantje te combineren. Daarom geeft de gemeente een individuele studietoeslag aan jongeren vanaf 18 jaar die geen inkomen hebben maar wel studeren. Dit geldt niet voor jongeren die de Wajong krijgen, want met een Wajong mag niet je niet studeren.
Verlenging diplomatermijn
Normaal heb je tien jaar om het diploma van je opleiding te halen. Als er sprake is van bijzondere omstandigheden, zoals jouw aandoening, kan het diplomatermijn worden aangepast.
TIP
Als je het niet eens bent met een uitspraak van de examencommissie, het UWV of het DUO, kun je bezwaar maken. Vraag hulp aan de studentendecaan.
Stage lopen
Bij de meeste opleidingen moet je stage lopen. Maar waar liggen hierbij jouw grenzen, wat kan je wel en wat kan je niet? Hierover meer bij Wat wil en kan ik?.