“Gelukkig zijn er bedrijven die niet kijken naar je aandoening. Hierdoor kan ik na mijn stage een baan aangeboden krijgen”
Mihajlo, 17 jaar.
Bijstandsuitkering
Wanneer heb je recht op een bijstandsuitkering?
Je bent woonachtig in Nederland en je hebt niet genoeg inkomen of vermogen om in je levensonderhoud te voorzien en komt ook niet in aanmerking voor een andere uitkering.
Je hebt recht op bijstandsuitkering als je bijvoorbeeld:
- rechtmatig in Nederland verblijft;
- ouder bent dan 18 jaar;
- niet in de gevangenis of een huis van bewaring zit.
- niet in een inrichting verblijft en tussen 18 en 21 jaar oud bent;
- niet langere tijd in het buitenland bent voor bijvoorbeeld vakantie (als je jonger bent dan 65 ligt de grens op vier weken per jaar, voor 65+ ligt de grens op dertien weken);
- meedoet aan activiteiten die jouw gemeente aanbiedt om werk te vinden.
- een uitkering krijgt als kunstenaar (of je partner);
- je vermogen hebt boven een bepaald bedrag. Onder vermogen valt bijvoorbeeld spaargeld of een eigen huis.
Bijstand aanvragen
Jouw gemeente bepaalt of je een uitkering krijgt en de hoogte hiervan. De bijstandsnorm bepaalt hoeveel bijstand je maximaal kan ontvangen. Wil je precies weten hoeveel bijstand je kan krijgen? Laat dit dan berekenen door jouw gemeente. Woont je samen met meer personen en deelt je de woonkosten? Dan krijgt je minder bijstand. Dit is de kostendelersnorm in de bijstand.
Je kunt bijstand aanvragen bij jouw gemeente of je kan bijstandsuitkering aanvragen via werk.nl. Je heb recht op bijstand vanaf de dag dat je bij de gemeente bijstand aanvraagt. Het is niet mogelijk om bijstand op terugwerkende kracht te krijgen.
Meer weten over de bijstand?
- Kijk op de website van SZW, sociale zaken en werkgelegenheid.
Wajong
Wet Wajong staat voor Wet Werk en Arbeidsondersteuning Jonggehandicapten. Vanaf 2015 is deze wet veranderd. Sinds 2015 is Wajong er alleen voor mensen die voor hun 18e of tijdens een studie een ziekte of handicap hebben, en daardoor nooit meer kunnen werken. Je hebt dus recht op Wajong als jaar voor je 18e of tijdens jouw studie een ziekte of handicap hebt gekregen en duurzaam geen arbeidsvermogen hebt. Dit betekent dat je nooit meer kan werken.
Voorwaarden Wajong
Om recht te hebben op Wajong moet je naast dat je nooit meer kan werken door een ziekte of handicap voldoen aan één van deze voorwaarden:
- Je hebt op de dag dat je 18 jaar wordt een ziekte of handicap;
- je kreeg na jouw 18e en voor de dag dat je 30 jaar werd een ziekte of handicap. In het jaar voordat je jouw ziekte of handicap kreeg, volgde je minimaal 6 maanden een opleiding.
Daarnaast moet je voldoen aan de volgende voorwaarden:
- Je woont in Nederland;
- Je volgt op dit moment geen opleiding;
- Je bent minimaal 18 jaar.
Het recht op Wajong eindigt als:
- je weer kunt werken;
- je in het buitenland gaat wonen;
- je de AOW-leeftijd bereikt;
- je langer dan een maand in detentie zit;
- je je niet aan de regels houdt.
Arbeidsvermogen
UWV beoordeelt of je mogelijkheden heeft om te werken. Dit heet arbeidsvermogen. Om een Wajong-uitkering te krijgen, moet je daarom eerst een ‘Beoordeling arbeidsvermogen’ aanvragen.
Bij het arbeidsvermogen wordt niet gekeken naar het inkomen dat je kan verdienen, maar of het voor jou mogelijk is om werk te doen. Dit kan ook werk zijn waarmee je minder dan het minimum loon verdient. Dit kan betekenen dat iemand die al jarenlang 80-100 % arbeidsongeschikt is, wel arbeidsvermogen heeft. Hoe zit dat? Je hebt arbeidsvermogen als je aan deze vier criteria voldoet:
- Je kunt een taak uitvoeren in een arbeidsorganisatie. Misschien dat je niet alle taken die behoren bij een functie kunt uitvoeren, maar je zou wel een onderdeel van de functie uit kunnen voeren.
- Je hebt basale werknemersvaardigheden.
- Je kunt tenminste 1 uur aaneengesloten werken zonder begeleiding.
- Je bent tenminste 4 uur per dag belastbaar, je kunt dus minimaal 4 uur per dag werken.
Je arbeidsvermogen wordt door het UWV bepaald gebaseerd op jouw dossier. Ze kijken bijvoorbeeld naar of je al eens hebt gewerkt en of je nu werkt. Ook kunnen ze kijken naar informatie die ze hebben van je huisarts of van een re-integratiebedrijf, of dat je bijvoorbeeld aan sport doet, vrijwilligerswerk doet, of een cursus volgt.
Hoogte Wajong-uitkering
Als je vanaf 2015 aan de voorwaarden voor Wajong voldoet, dan kan je een Wajong-uitkering krijgen. De uitkering is 75% van het minimumloon. Heb je een Wajong-uitkering van voor 2015? Dan hangt de hoogte hiervan af van je situatie, leeftijd en inkomen. De uitkering is maximaal 75% van het minimumloon.
De hoogte van de uitkering voor 1 januari 2018:
- Je kan niet werken: 75% van het minimumloon.
- Je kan werken: Maximaal 75% van het minimumloon
- Je gaat naar school of studeert: 25% van het minimumloon
De hoogte van de uitkering vanaf 1 januari 2018:
- Je kan niet werken: 75% van het minimumloon.
- Je kan werken: Maximaal 70% van het minimumloon
- Je gaat naar school of studeert: 25% van het minimumloon
TIP
Kom je niet voor een Wajong uitkering, dan kom je mogelijk in aanmerking voor Bijzondere Bijstand.
Werken naast je Wajong
Je kan werken naast je Wajong-uitkering. Hoogte inkomen als u met Wajong-uitkering gaat werken
Op de website van UWV kun je ongeveer berekenen wat uw totale inkomen is als je gaat werken naast jouw Wajong-uitkering. Heb je een Wajong-uitkering van voor 2010? Dan gebruik je de Rekenhulp: Oude Wajong. Heb je een Wajong-uitkering van na 2010 en voor 2015? Dan gebruik je de Rekenhulp: Nieuwe Wajong.
Meer lezen?
Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO)
Op de websites van het UWV en de Rijksoverheid je antwoorden op vragen over regelgeving op het gebied van ziekte en arbeidsongeschiktheid.
TIP
Als je vindt dat je niet juist wordt behandeld door een bepaalde instantie of werkgever, dan kun je in bezwaar gaan of een klacht indienen.