» Ga direct naar de lijsten van de Groei-wijzer LVB.
Doel
Jongeren en ouders stap voor stap helpen ontdekken hoe de jongere met een LVB zelfstandiger kan worden op verschillende domeinen in het leven door planmatig aandacht te besteden aan negen domeinen op het gebied van zelfstandigheid en zelfredzaamheid.
Doelgroep
Jongeren met een (chronische) aandoening in combinatie met een LVB vanaf 7 jaar tot na de transitie in zorg en hun ouders/verzorgers.
Ontwikkelaars
De Groei-wijzer is gebaseerd op ‘Developing Skills for Growing Up’, ontwikkeld door het Holland Bloorview Kids rehabilitation Hospital in Toronto, Canada. De eerste Groei-wijzer (de Revalidatie Groei-wijzer) is ontwikkeld door UMCG, Mytylschool Eindhoven, Erasmus MC en TransitieNet. Daarna is binnen diverse projecten van Kenniscentrum Zorginnovatie (Hogeschool Rotterdam) de Groei-wijzer aangepast voor kinderen jongeren met uiteenlopende chronische aandoeningen (Nier Groei-wijzer, Epilepsie Groei-wijzer, Groei-wijzer LVB, CF Groei-wijzer, Virus Groei-wijzer).
Beschrijving
De Groei-wijzer LVB bestaat uit de lijsten:
- ‘Klaar voor de start’ voor de leeftijd 7 – 13 jaar;
- ‘Hier ben ik’ voor de leeftijd 14 – 21 jaar.
De Groei-wijzer is van ouders en jongeren en wordt door hen bewaard. Het instrument is bedoeld om de natuurlijke gang naar zelfstandigheid op een geleidelijke en overzichtelijke manier te prikkelen. Hierbij wordt rekening gehouden met de cognitieve en fysieke mogelijkheden van de jongere, de situatie thuis en de eigen voorkeuren.
Voor alle Groei-wijzerlijsten geldt dat niet de kalenderleeftijd, maar het ontwikkelingsniveau bepalend is voor de keuze van de lijst. De lijsten kunnen door zorgverleners worden gebruikt om doelen te bepalen, afspraken te maken en de voortgang bij te houden. Naast de drie lijsten bevat de Groei-wijzer ook een lijst ‘Opgroeien van 0 – 21 jaar, wat en wanneer’. Dit overzicht is een hulpmiddel voor jongeren en ouders door de jaren heen. Hij geeft hen op diverse terreinen stap voor stap meer inzicht op de weg naar meer zelfstandigheid voor de jongere.
Domeinen van de Groei-wijzer
De Groei-wijzer stimuleert zelfstandigheid op negen verschillende domeinen (Ik, Zorg, Relaties, Studie, Werk, Wonen, Vervoer, Vrije tijd, Sport) en sluit hiermee aan bij de website Op Eigen Benen.
Beschikbaarheid
Algemeen overzicht: Opgroeien van 0 – 21 jaar
Groei-wijzer LVB
- Groei-wijzer LVB ‘Informatiefolder’
- Groei-wijzer LVB ‘Klaar voor de start‘ (7-13 jaar)
- Groei-wijzer LVB ‘Hier ben ik‘ (14-21 jaar)
Toolbeschrijving overige Groei-wijzers
Ervaringen Groei-wijzer
Revalidatiecentrum Blixembosch: ‘Het voordeel is dat het heel concreet wordt van wat je allemaal voor stapjes kunt doen. We merken dat we hier toch heel vaak in de revalidatie te medisch gedacht hebben. En dat je hele stukken van zelfstandigheid; van een taakje in huis hebben, of ergens verantwoordelijk voor zijn, of zelf dingen regelen, dat we dat toch maar lieten liggen. En dan opeens ben je bijna volwassen dan moet je alles doen. En dan heb je eigenlijk geen tijd gehad om het te leren. Terwijl we van de meeste van deze jongeren weten dat ze tijd nodig hebben om dingen vaak te herhalen om het op die manier te leren.’
Verpleegkundig specialist – Expertisecentrum voor epilepsie Kempenhaeghe: ‘Wat een handige tool is die Groei-wijzer! De epilepsie is toch vaak een sta-in-de-weg. Zowel kinderen vanaf zeven jaar en zeker ook pubers geeft het inzicht in hoe ze met hun zelfstandigheid kunnen omgaan. Ook voor ouders geeft het’een pas op de plaats’ door weer eens kritisch te kijken naar het proces van opvoeden en werken naar zelfstandigheid. En een stappenplan bespreken met niet alleen je ouders maar ook met een professional geeft net wat meer stimulans.’
Effect / resultaat
In samenwerking het het UMC Groningen, revalidatiecentrum Blixembosch, Mythylschool Eindhoven, Erasmus MC afdeling revalidatiegeneeskunde, TransitieNet en de BOSK is een pilotonderzoek uitgevoerd.
De pilot weest uit dat gebruik van de Groei-wijzer toepasbaar is in de dagelijkse zorgverlening, dat gebruik van de Groei-wijzer gewaardeerd wordt door behandelaars, ouders en ‘jongere’ jongeren en dat toepassing van de Groei-wijzer ertoe leidt dat autonomie en participatie vaker besproken wordt tijdens het behandelcontact. De Groei-wijzer werd vooral gebruikt door leerlingen binnen het speciaal onderwijs en deelnemers met een relatief lage self-efficacy. Een grote meerderheid van ouders en jongen zegt de Groei-wijzer te blijven gebruiken (Maathuis et al. 2012).
In 2012 is een pilot uitgevoerd met de Groei-wijzer in de nefrologie. Hier deden vijf kindernefrologie teams aan mee: Erasmus MC Rotterdam, Amsterdam Medisch Centrum, VU Medisch Centrum Amsterdam, Universitair Medisch Centrum Utrecht en RadboudUMC. Het gebruik en de haalbaarheid van de aangepaste Nier Groei-wijzer is op kleine schaal uitgetest door interviews met de zorgverleners en focusgroepen met de zorgteams te houden.
Deze pilot liet zien dat het gebruik van de Groei-wijzer in de praktijk meerwaarde oplevert. het instrument geeft input voor het systematisch bespreken van verschillende thema’s met jongeren. Zorgverleners waarderen de stapsgewijze opbouw die rekening houdt met de ontwikkeling van jongeren. Daarnaast creëert de Groei-wijzer bewustwording bij jongeren, ouders en zorgverleners over belangrijke thema’s voor jongeren die opgroeien met een chronische (nier)aandoening.
Verwijzing
- Hilberink, S.R., Grootoonk, Al, Ketelaar, M., Vos, I., Cornet, L., & Roebroeck, M.E., (2020). Focus on autonomie: Using ‘Skills for Growing Up’ in pediatric rehabilitation care. Journal of Pediatric Rehabilitation Medicine, 13, 161-167)
- Maathuis, C.G.B., Vos, I., Roebroeck, M.E., & Hilberink, S.R. (2012). Een instrument om vaardigheden voor zelfstandigheid te vergroten. De Groei-wijzer. Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde, 3, 115-119.
- Staa, A.L. van & J.N.T. Sattoe. 2013. ‘Dossier Op Eigen Benen Vooruit! Betere transitiezorg voor jongeren met nierziekten.’ V&VN Dialyse & Nefrologie Magazine 31(3): 10-17.
- Sattoe, J.N.T., Hilberink, S.R., Peeters, M.A.C. & A.L. van Staa. 2014. ‘Skills for Growing Up’: supporting autonomy in young people with renal disease’. Journal of Renal Care 40(2): 131-139.
Meer informatie?
U kunt contact opnemen via opeigenbenen@hr.nl