Doel
Door middel van feedback van jongeren en/of hun ouders inzicht verkrijgen in de ervaringen met transitiezorg of specifieke aspecten hiervan. Deze feedback heeft als doel om inzicht te geven in de geleverde zorg en verwachtingen van jongeren en ouders en kan leiden tot directe verbeterpunten voor de zorgverlening.
Doelgroep
- Jongeren en hun ouders in de transitiefase of nadat ze de kinderrevalidatie of kinderzorg verlaten hebben
- Betrokken zorgverleners
Beschrijving
In spiegelgesprekken vertellen de jongeren en/of hun ouders over hun ervaringen met specifieke thema’s in de zorg, terwijl de zorgprofessionals uitsluitend luisteren. Zij krijgen als het ware een spiegel voorgehouden. Het gesprek wordt geleid door een onafhankelijke, bekwame gespreksleider. De thema’s zijn vooraf vast gesteld en kunnen bijvoorbeeld zijn: informatievoorziening, zelfmanagement of ouderbegeleiding.
Ieder organisatie heeft een grote mate van vrijheid in de organisatie en inhoud van een spiegelgesprek. De onderstaande elementen zijn echter vrijwel altijd onderdeel van een spiegelgesprek:
- Het aantal van zes tot tien deelnemers wordt als best werkbaar gezien
- Een spiegelgesprek duurt ongeveer vijf kwartier
- De deelnemers zitten in een halve kring met hun gezicht naar de gespreksleider
- De betrokken zorgverleners (maximaal 15) zitten uit het zicht, zodat deelnemers zich vrij voelen om te spreken
- De zorgverleners mogen alleen luisteren. Napraten wordt gestimuleerd maar er mag geen discussie ontstaan
- Een onafhankelijke en bekwame gespreksleider met kennis van de transitiezorg is een voorwaarde. Een goede voorbereiding is vereist
- Het spiegelgesprek kan op elk moment worden georganiseerd en wordt bij voorkeur periodiek herhaald
Hoe gebruik ik als zorgverlener deze tool?
Wanneer je als zorgverlener de meerwaarde ziet van het houden van een (periodiek) spiegelgesprek dan kun je binnen je eigen organisatie de mogelijkheden onderzoeken of dit zelf gaan oppakken. Belangrijk punt van aandacht is om een onafhankelijke gespreksleider te regelen. Desgewenst kan degene een training volgen tot gespreksleider op het gebied van spiegelgesprekken.
Beschikbaarheid
Een aantal scholingsaanbieders bieden trainingen aan voor zorgverleners met als doel om een spiegelgesprek te organiseren en/of te fungeren als gespreksleider. Een aantal van deze scholingsaanbieders kunt u hier vinden:
- Training door Isala: ‘Organiseren van een spiegelgesprek’
- Training door Quasir: ‘Het organiseren en leiden van spiegelgesprekken’
- Cursus door Mul Spiegelbijeenkomsten
Achtergrondinformatie
Mul Spiegelbijeenkomsten heeft op haar website een literatuuroverzicht geplaatst op het gebied van spiegelgesprekken.
Effect / resultaat
Het spiegelgesprek kan informatie opleveren over:
- De maten waarin zorgverleners aandacht besteden aan bepaalde thema’s zoals transitie
- Coördinatie van zorg tussen verschillende zorgverleners en/of afdelingen
- Verbeterpunten in de kwaliteit van zorg, onder andere in het transitieproces, de communicatie met de arts, de informatievoorziening en de (multidisciplinaire) samenwerking
Ervaringen van gebruikers
RadboudUMC – CF: Wij hebben spiegelgesprekken gevoerd met ouders van patiënten die in de transitieleeftijd zitten (12-18 jaar) en ouders van jongvolwassenen die al over zijn gegaan naar de volwassenenzorg. Gesprekken vonden alleen met de ouders plaats; niet met de jongeren. Gezien het landelijke segregatievoorschrift is het advies dat patiënten met Cystic Fibrosis elkaar niet ontmoeten. We hebben gemerkt dat veel ouders bereid waren aan dit gesprek deel te nemen en verheugd waren over het initiatief. We hebben de voorbereiding gedaan aan de hand van een zelf opgesteld draaiboek. Dit was nodig gezien alle organisatorische zaken, die goed afgestemd moeten worden. Bij deze voorbereiding hoort ook een kennismakingsgesprek met de gespreksleider, zodat het onderwerp van het spiegelgesprek toegelicht kan worden.
Meer informatie?
Mocht u behoefte hebben aan contact met een zorgverlener die ervaring heeft met spiegelgesprekken dan kunt u via email contact opnemen met Coosje Sintnicolaas, Verpleegkundig specialist van het Radboud UMC .